Rau là một thực phẩm không thể thiếu được trong bữa ăn hàng ngày của tất cả mọi người, nhưng đối với trẻ em lại càng quan trọng. Từ ngày xưa ông bà ta đã có câu “cơm không có rau như đau không có thuốc”. Rau xanh không chỉ cung cấp các vitamin và khoáng chất mà còn là nguồn cung cấp chất xơ giúp trẻ chống táo bón. Một bữa ăn thiếu rau xanh còn làm giảm hấp thu các chất dinh dưỡng khác. Nhiều nghiên cứu cho thấy nếu chỉ ăn thịt cá mà không ăn rau xanh, thì khả năng hấp thu chất đạm giảm đi từ 15 – 20%.
Một bữa ăn cân đối và hợp lý phải đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng:
+ Nhóm cung cấp chất bột đường từ ngũ cốc.
+ Nhóm cung cấp chất đạm từ thịt, cá, tôm, trứng, sữa, đậu đỗ lạc, vừng.
+ Nhóm cung cấp chất béo từ mỡ động vật và dầu thực vật.
+ Nhóm cung cấp vitamin và khoáng chất là từ rau xanh và quả chín.
Bữa ăn lúc nào cũng cẩn đủ 4 nhóm trên ở tỉ lệ cân đối và hợp lý. Nhiều bà mẹ cho rằng chỉ cần cho con ăn nhiều chất bổ là được (cho ăn nhiều chất đạm) mà không cần rau xanh, hoặc ăn quả chín thay cho rau cũng không đúng, tuy rau và quả đều cung cấp vitamin và khoáng chất nhưng không thể thay thế, vì hàm lượng các vitamin và khoáng chất trong mỗi loại rau quả khác nhau, rau là nguồn cung cấp chất xơ tạo khuôn phân, kích thích nhu động ruột giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, chống tình trạng táo bón.
Vậy đưa rau vào bữa ăn của trẻ như thế nào là hợp lý? Lượng rau cần cho trẻ một ngày là bao nhiêu là đủ? Cũng là những vấn đề nhiều bà mẹ quan tâm. Ngay từ bữa ăn dặm đầu tiên các bà mẹ đã phải cho rau vào bữa ăn của trẻ. Khi trẻ 6 tháng tuổi ngày ăn 2 bữa bột mỗi bữa chỉ cần 10g rau nhưng phải ăn cả cái, bà mẹ nên thái nhỏ rau, băm nhỏ hoặc giã nhuyễn cho vào nồi bột đã nấu chín mới cho rau, khi bột sôi trở lại thì nhấc xuống ngay có như vậy thì mới giữ được các vitamin và khoáng chất và rau không bị nồng giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Tháng tuổi càng tăng thì tăng dần lượng rau cho trẻ từ 7 – 12 tháng tuổi mỗi bữa ăn trẻ cần 20g rau, từ 1 – 2 tuổi, mỗi bữa ăn là 30g. Nên thay đổi đa dạng các loại rau để trẻ ăn ngon miệng, các bà mẹ luôn nhớ phải cho trẻ ăn cả cái, chứ không nên luộc lấy nước cho trẻ ăn. Từ 3 tuổi trở lên rau xanh cần được nấu riêng dạng canh hoặc xào để làm thức ăn cho trẻ chan cơm, nếu ăn cháo, mỳ, vẫn phải thái rau cho vào các bữa ăn của trẻ, ở tuổi này ăn khoảng 40 – 50g. Rau nên thái nhỏ nấu canh giúp trẻ dễ ăn hơn. Ngoài các loại rau lá, có thể cho ăn các loại rau củ như: su hào, su su, bí, bầu, mướp. Ở trẻ dưới 1 tuổi có thể nấu các loại rau củ cùng cháo rồi xay nhuyễn thành bột cho trẻ ăn. Trẻ từ 2 tuổi có thể luộc đậu đỗ, su su, su hào cho trẻ tập nhai.
Để tập cho trẻ có thói quen thích ăn rau, bố mẹ phải tập cho con ăn từ nhỏ, cho ăn đa dạng nhiều loại rau, như vậy khi lớn lên trẻ sẽ có thói quen thích ăn rau đó cũng là một trong những biện pháp phòng chống thừa cân béo phì, một tình trạng bệnh lý đang gia tăng ở trẻ hiện nay, mà phần lớn các trẻ béo phì thường không thích ăn rau.
Làm thế nào để bé thích ăn rau?
Các bậc phụ huynh nên chế biến các loại rau này thành các món canh, xào, luộc để bé thay đổi khẩu vị. Khẩu phần rau trong các bữa ăn chính của bé. Ngoài ra, bạn nên chế biến và trình bày các món từ rau củ bắt mắt.Phụ Huynh có thể làm từ rau củ trộn , nhồi thịt vào đậu bắp, thịt nhồi cà chua hay canh thịt bằm cuộn với bắp lá cải. Bé không chỉ cảm nhận độ ngon của món bằng vị mà còn bằng mắt nữa. Ở nhà, phụ huynh có thể cùng bé trồng và thu hoạch rau đem nấu. Bé sẽ có thêm niềm hứng thú khi ăn rau do chính mình trồng.
Nên cho bé ăn những loại rau nào?
Những loại rau sau đây rất cần thiết đối với trẻ như: các loại rau lá xanh đậm, xanh lục như bông cải xanh, rau ngót, rau muống, rau dền, mồng tơi… các loại củ quả có màu vàng cam như cà rốt, bí ngô, cà chua, khoai tây; các loại đậu như đỗ xanh, đỗ đen, đậu Hà Lan…
Ăn hoa quả có thay được rau?
Hoa quả đúng là rất tốt, cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, lại không dễ bị hao hụt do không phải qua chế biến nhưng nếu dùng hoa quả thay rau xanh là không hợp lý. Hàm lượng vitamin và khoáng chất trong rau cao hơn trái cây, ví dụ hàm lượng beta caroten, các loại vitamin và khoáng chất trong rau giền cao gấp 2 – 6 lần trong cam, chanh. Các chất xơ trong rau còn có tác dụng chống táo bón. Một số loại rau nhất là rau gia vị còn có tác dụng chữa trị nhiều bệnh và là nguồn kháng sinh thực vật rất quý như: hành, cà rốt, tỏi, tía tô… Như vậy rau có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sức khỏe. Vì vậy bên cạnh việc cho con uống nước cam, nước chanh, ăn dưa hấu, hồng xiêm… các bậc phụ huynh cần nhớ cho thêm rau xanh mỗi bữa cơm cho con ăn. Càng cho trẻ ăn nhiều loại rau và hoa quả thì càng cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho trẻ.
Rau xanh rất quan trọng với trẻ, vì vậy các bậc phụ huynh nên thường xuyên đưa rau xanh vào bữa ăn hàng ngày của các con.