Ở nhà
Sinh hoạt hàng ngày
Trẻ năm tuổi thích bữa ăn gia đình; không phải vì đồ ăn, mà vì sự có mặt của các thành viên trong gia đình.
Trên thực tế, trẻ thích nói chuyện hơn là thích đánh chén đồ ăn dành cho mình. Trẻ thích thức ăn đơn giản, và cần phải được khuyến khích ăn mọi thứ thay vì chỉ ăn cơm và thịt. Hãy bắt đầu với salát và những món hỗn hợp đơn giản để mở rộng dần lựa chọn thức ăn của trẻ.
Trẻ năm tuổi cần được ngủ rất nhiều và nhiều trẻ còn cần ngủ trưa. Hãy ăn bữa tối sớm lên và cho trẻ lên giường trước 8h tối, nếu trẻ phải dậy tới trường sáng hôm sau. Bạn có thể vẫn muốn tắm cho trẻ và ở cạnh trẻ lúc tắm, nhưng trẻ đã có thể tự mình tắm ở tuổi này rồi.Cần nhắc nhở trẻ đánh răng vào buổi sáng và buổi tối.
Đái dầm có thể vẫn diễn ra, đặc biệt là với con trai. Hãy từ từ giảm lượng nước trẻ uống trước khi đi ngủ và tham khảo bác sĩ chuyên khoa về trẻ em nếu đái dầm là một vấn đề thường xuyên.
Phát triển tính cách
Trẻ năm tuổi chỉ biết tới thời điểm hiện tại, do đó không hiểu được khái niệm "hậu quả tương lai" hay hậu quả lâu dài. Trẻ không tưởng tượng được rằng có những góc nhìn khác không giống với cách nhìn của chính trẻ, điều này dẫn tới việc trẻ có vẻ ương bướng và hay lý luận. Nhưng, trẻ thường sẵn sàng hợp tác và thân thiện, muốn làm vừa lòng cha mẹ và muốn được coi như đứa trẻ ngoan. Trẻ có thể về nhà và kể cho cha mẹ nghe về những đúa trẻ "xấu" ở trường. Đây là thời điểm thuận lợi để giúp trẻ nhận ra hành vi xấu phải bị xử lý thế nào, và cũng là lúc cần khen ngợi trẻ vì những hành vi tốt của trẻ.
Năm tuổi có trí tưởng tượng phong phú, và điều này đôi lúc khiến trẻ nói dối. Ở độ tuổi này, tốt nhất là không phản ứng với sự nói dối của trẻ một cách mạnh bạo. Hãy nói với trẻ rằng bạn biết trẻ chỉ "giả vờ", không nói sự thật. Nếu trẻ nói dối để tránh bị trừng phạt, hãy giảng giải cho trẻ về sự quan trọng của sự thật, và cộng thêm vào một chút ít "trừng phạt" để trẻ nhớ.
Kỷ luật
Bở trẻ năm tuổi chỉ biết tới thời điểm hiện tại, trừng phạt những hành vi xấu và không tuân lời của trẻ cần phải nhanh (ngay sau thời điểm xảy ra) và ngắn gọn. Đừng trông đợi rằng trẻ sẽ nhìn thấy bài học từ lần dạy dỗ đầu tiên, hay ngay cả lần thứ 10. Trẻ chưa học được cách tự kiểm soát bản thân; và như thế, việc kỷ luật trong năm đầu tiên này chỉ nên tiến những bước nhỏ nhẹ, không nhảy cóc. Đừng bỏ cuộc và đừng tức giận; hãy giữ việc kỷ luật dành cho các hành vi xấu của trẻ một cách lặp đi lặp lại thật ổn định với tâm niệm rằng trẻ thực sự muốn là trẻ ngoan, nhưng vẫn đang trong giai đoạn phải học cách ngoan.
Thời khóa biểu và các trình tự công việc hàng ngày là điều đặc biệt quan trọng trong cả tuổi thơ ấu của trẻ; nhưng năm tuổi là năm chuyển tiếp, và vì thế lịch trình hàng ngày càng trở nên quan trọng đối với an ninh và phát triển của trẻ. Hãy cố gắng giữ sao cho một ngày của trẻ luôn xoay quanh những người thân quen, những địa điểm thân quen và những trình tự ăn uống chơi nghỉ quen thuộc.
Khi các vấn đề liên quan đến hành vi của trẻ xuất hiện, hãy đảm bảo rằng trẻ của bạn được nghỉ ngơi đầy đủ và ăn uống đúng giờ; hãy cắt giảm các hoạt động bên ngoài để dành chỗ cho các sinh hoạt gia đình quen thuộc; hãy tìm những lúc trẻ ngoan để khuyến khích, khen ngợi; hoặc ngay lập tức đưa ra lời nhắc nhở và các hình phạt khi trẻ có hành vi xấu.
Tới trường
Những kỹ năng trẻ cần để bắt đầu mẫu giáo
- Tự đi toilet mà không cần người lớn giúp
- Tự cài khuy và kéo khóa
- Lắng nghe câu chuyện được kể
- Lắng nghe theo người hướng dẫn và làm theo các hướng dẫn đó
- Chơi với các trẻ khác đúng cách
- Cầm được bút chì và cắt bằng kéo
- Nói câu đầy đủ với ngôn ngữ hiểu được
- Nhận dạng được phần lớn bảng chữ cái, hình khối và có thể đếm được tới 10
- Sắp xết và đếm được tới 5 vật thể
- Nhận dạng và xác định được một số ký tự và phát âm của ký tự
Những kỹ năng có được sau khi học hết năm mẫu giáo
- Khả năng tập trung và kỹ năng giao tiếp trong một nhóm lớn hoặc nhỏ
- Học được các bài hát, thơ và chuyện
- Bắt đầu học cách phát âm, biết chữ cái và nhận dạng được từ
- Khả năng giao tiếp, cả nghe hiểu lẫn biểu lộ
- Viết được các chữ cái và tên của trẻ sử dụng chữ hoa đúng chỗ
- Viết với cách đánh vần "sáng tạo" [viết theo cách hiểu của trẻ, có thể không đúng về mặt ngôn ngữ]
- Biết địa chỉ và số điện thoại của gia đình
- Sắp xết, phân chia và đếm với các bộ đồ chơi lắp ráp
- Nhận dạng, nói và viết số tới 20
- Đếm từ theo đơn vị 5 và 10
- Hiểu thế nào là nhiều hơn, ít hơn và bằng
- Cộng, trừ và giải các bài toán đơn giản với các bộ đồ chơi lắp ráp
- Nhận dạng và đếm được các đồng xu
- Nhận dạng kim ngắn và kim dài trên đồng hồ, và nói được giờ (không cần nói phút).
- Nói được các ngày trong tuần và tháng của năm
- Nói được các đặc điểm của mùa và ngày lễ
- Biết đặc điểm của một số cây trồng và loài vật
- Biết các thành phần cơ thể và 5 giác quan
Chú ý dành cho bậc cha mẹ:
Gia đình và nhà trường có thể khác biệt rất lớn từ nơi này đến nơi khác, do đó trên đây là những chỉ dẫn chung nhất về kỹ năng mà trẻ cần để bắt đầu vào lớp, cũng như các kỹ năng mà trẻ sẽ học sau khi kết thúc năm học. Vì thế, đừng hoảng hốt nếu trẻ của bạn hay trường của trẻ không đáp ứng được danh sách trên 100%. Chỉ cần để tâm rằng trẻ sẽ cần những kỹ năng như thế và giúp trẻ của bạn hoàn thiện chúng trong năm 5 tuổi này.
Khi chơi
Hoạt động và sở thích
Hoạt động và sở thích của trẻ năm tuổi xoay quanh gia đình và nhà trường. Trẻ thích chơi với đồ chơi của mình ở nhà và bạn bè ở trường. Một buổi học nhảy hay một buổi học thể thao mỗi tuần không phải là quá nhiều, nhưng đừng bắt trẻ tham gia quá nhiều hoạt động ngoại khóa trong năm này.
Trẻ năm tuổi vẫn thích chơi trong trí tưởng tượng. Con gái thích chơi với nấu nướng, chăm sóc búp bê, và tái tạo lại cuộc sống gia đình và nhà trường trong khi chơi. Con trai cũng thích chơi như vậy, nếu trẻ không bị diễu cợt.
Đừng đầu tư vào những đồ chơi tốn kém và phức tạp ở độ tuổi này. Trẻ vẫn thích những đồ chơi thời nhỏ của mình, cùng với những thứ sau:
- Vật liệu để cắt dán, tô mầu
- Đất nặn
- Đồ chơi xây dựng đơn giản
- Quần áo đẹp
- Chơi cờ hoặc chơi bài liên quan đến đếm, sắp xếp, phân loại, phát hiện sự lặp đi lặp lại, xác định chữ cái hoặc từ v.v...
- Búp bê và đồ phụ kiện cho búp bê
- Thú nhồi bông và con rối
- Đồ vật dành cho chơi đồ hàng
- Các đồ thể thao cho trẻ nhỏ như bóng, gậy bóng chày, gậy chơi golf loại nhỏ v.v...
- Các nhạc cụ gõ nhịp, ghi ta hoặc organ cho trẻ nhỏ.
- Đồ để cưỡi hoặc xe đạp ba bánh
- Xích đu ngoài sân hoặc đồ chơi ngoài sân chơi
Tình bạn
Thế giới xã hội của trẻ năm tuổi được mở rộng với việc bắt đầu mẫu giáo. Nếu trẻ đi nhà trẻ đông bạn, cha mẹ có thể thấy khả năng của con mình chơi với các bạn. Trẻ sẽ phải học một vài kỹ năng xã hội một cách nhanh chóng, nhưng mẫu giáo là nơi lý tưởng cho việc này. Để có thể thành công trong gây dựng những mối quan hệ ở mẫu giáo, trẻ của bạn sẽ phải học các kỹ năng xã hội sau:
- Kiểm soát sự nóng giận và loại trừ những hành vi như đánh, cắn, đá hay chửi bậy
- Tiến tới làm quen với một hay nhiều trẻ, và cùng chúng chơi
- Nói điều mình muốn, và nói làm ơn và cảm ơn.
- Biết đợi tới lượt và chia sẻ đồ chơi và sự quan tâm của cô giáo cùng các trẻ khác
- Biết cách đối thoại tay đôi và biết nói lời khen ngợi
- Biết tỏ sự rộng lượng với trẻ khác, mời chúng cùng chơi và tỏ ra biết giúp đỡ người khác.
Theo chametainang